Một số mặt hàng hải sản Việt Nam có thể bị Mỹ cấm nhập từ 2026 do không đạt chuẩn MMPA, ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu và sinh kế hàng trăm nghìn ngư dân.
Nguy cơ Mỹ cấm nhập khẩu một số mặt hàng hải sản Việt Nam từ năm 2026
Một số mặt hàng hải sản của Việt Nam có nguy cơ bị Mỹ cấm nhập khẩu từ đầu năm 2026, do không đáp ứng các tiêu chuẩn bảo vệ động vật biển theo Đạo luật Bảo vệ Động vật có Vú trên Biển (MMPA). Đây là một thách thức lớn đối với ngành thủy sản Việt Nam, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân.
Mỹ ra quyết định dựa trên Đạo luật MMPA
Theo thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, phía Mỹ đã đưa ra phán quyết cuối cùng thông qua Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA), liên quan đến việc đánh giá mức độ tương đương của các nghề cá Việt Nam theo yêu cầu của đạo luật MMPA.
Trong báo cáo mới nhất, NOAA chỉ công nhận 11 nghề cá của Việt Nam đạt chuẩn "tương đương", bao gồm các hoạt động khai thác cá ngừ, cá cơm, tôm biển, mực... sử dụng các loại ngư cụ có tác động thấp đến môi trường biển.
12 nghề cá có nguy cơ bị cấm xuất khẩu vào Mỹ
Tuy nhiên, 12 nghề cá khác không đạt yêu cầu, bao gồm:
- Đánh bắt cá mú
- Ghẹ
- Tôm hùm
- Cá thu
- Cá ngừ bằng lưới rê, lưới kéo hoặc câu vàng
Nguyên nhân chính khiến các nghề cá này không được công nhận là do nguy cơ gây hại đến các loài động vật có vú sống ở biển, cũng như hạn chế trong việc giám sát và báo cáo hoạt động đánh bắt không chủ đích.
Thiệt hại kinh tế nếu lệnh cấm có hiệu lực
Trong năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ từ các nghề cá không đạt yêu cầu lên tới gần 512 triệu USD, tương đương khoảng 25% tổng giá trị xuất khẩu các loài hải sản này của Việt Nam. Trong đó:
- Cá ngừ chiếm khoảng 18%
- Ghẹ khoảng 3%
- Mực gần 1%
Nếu lệnh cấm được áp dụng từ ngày 1/1/2026, ngành thủy sản Việt Nam có thể mất hàng trăm triệu USD doanh thu. Không chỉ vậy, tác động còn lan rộng đến hàng trăm nghìn ngư dân, các doanh nghiệp xuất khẩu và chuỗi cung ứng hải sản nói chung, cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín quốc tế của hải sản Việt Nam.
Việt Nam cần hành động khẩn cấp để giữ thị trường Mỹ
Để ứng phó với nguy cơ bị Mỹ cấm nhập khẩu một số mặt hàng hải sản, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp:
- Đẩy mạnh đàm phán ngoại giao với Hoa Kỳ
- Bổ sung và hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến bảo vệ động vật biển
- Tăng cường giám sát, ghi nhận và báo cáo hoạt động đánh bắt không chủ đích
- Triển khai các biện pháp bảo tồn biển hiệu quả
- Chuyển đổi ngư cụ theo hướng thân thiện với môi trường
Nguy cơ Mỹ cấm nhập khẩu hải sản Việt Nam từ năm 2026 là lời cảnh báo nghiêm túc về yêu cầu phát triển nghề cá bền vững, thân thiện với hệ sinh thái biển. Đây là thời điểm ngành thủy sản Việt Nam cần chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ để giữ vững thị trường xuất khẩu tỷ đô mà còn để bảo vệ sinh kế lâu dài cho ngư dân và môi trường biển quê hương.