Việc thực thi EPR giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng tiêu chuẩn xanh và gia tăng cơ hội xuất khẩu sang Mỹ, EU và các thị trường khó tính.
EPR – Chìa Khóa Mở Rộng Cánh Cửa Xuất Khẩu Sang Mỹ
Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng chú trọng đến tiêu chuẩn môi trường, việc thực thi Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là cơ hội chiến lược để doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ và các thị trường khắt khe như EU, Bắc Mỹ. EPR tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận các thị trường có đòi hỏi cao về “tiêu chuẩn xanh”, từ đó gia tăng tính cạnh tranh và giá trị thương hiệu.
Doanh Nghiệp Việt Đứng Trước Cơ Hội Xuất Khẩu Nhờ EPR
Tại Việt Nam, khung pháp lý cho EPR đã được thiết lập rõ ràng. Doanh nghiệp có thể lựa chọn hình thức tổ chức tái chế hoặc đóng góp tài chính để thực hiện nghĩa vụ. Kể từ năm 2024, các sản phẩm như săm lốp, dầu nhớt, pin, ắc quy và bao bì sẽ bắt buộc phải tái chế. Đến 2025 và 2027, yêu cầu này sẽ mở rộng ra các nhóm sản phẩm điện tử và phương tiện giao thông.
Đặc biệt, đối với ngành bao bì - lĩnh vực có tỷ lệ tái chế cao như giấy, nhôm, PET, thủy tinh,... việc thực hiện EPR đang giúp hình thành một chuỗi giá trị bền vững, từ khâu thu gom đến tái chế. Đây là nền tảng để ngành hàng Việt duy trì và mở rộng xuất khẩu sang Mỹ – thị trường yêu cầu khắt khe về nguồn gốc và trách nhiệm môi trường.
Tăng Tính Cạnh Tranh, Gắn Kết Với Chuỗi Giá Trị Toàn Cầu
Theo đại diện các hiệp hội ngành hàng, việc thực hiện EPR giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh, thể hiện trách nhiệm với môi trường, từ đó tạo dựng niềm tin với đối tác quốc tế. Ông Hồ Kiên Trung – Phó Cục trưởng Cục Môi trường cho biết: “Từ năm 2024, mỗi sản phẩm xuất khẩu bắt buộc phải đáp ứng tỷ lệ tái chế tối thiểu. Đến 2025, các ngành sắt thép, nhôm, xi măng cũng sẽ bị siết chặt hơn về tiêu chuẩn xanh nếu muốn duy trì thị phần xuất khẩu”.
Việc thực thi EPR còn là bước đệm để Việt Nam hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, qua đó từng bước hội nhập sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu sang Mỹ.
Khó Khăn Còn Tồn Tại Cần Được Tháo Gỡ
Tuy nhiên, thực hiện EPR không tránh khỏi những thách thức, nhất là về chi phí và hạ tầng. Doanh nghiệp hiện đang phải chịu mức ký quỹ Bảo vệ Môi trường khá cao khi nhập khẩu nguyên liệu tái chế (từ 15% đến 20% giá trị lô hàng). Bên cạnh đó, hệ thống thu gom tại Việt Nam vẫn còn manh mún, thiếu chính sách hỗ trợ và công nghệ tái chế tiên tiến.
Từ góc độ doanh nghiệp, bà Phạm Trúc Thanh – Giám đốc Phát triển bền vững HEINEKEN Việt Nam cho biết: “Việc thiếu hạ tầng thu gom và cơ sở tái chế khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuân thủ EPR, ảnh hưởng đến khả năng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu”.
Đề Xuất Giải Pháp: Hoàn Thiện Khung Pháp Lý & Hỗ Trợ Doanh Nghiệp
Để EPR phát huy hiệu quả, các chuyên gia cho rằng cần:
- Hoàn thiện khung pháp lý rõ ràng, nhất quán trên toàn quốc.
- Linh hoạt trong hạn mức nhập khẩu nguyên liệu tái chế, phù hợp với nhu cầu sản xuất.
- Đầu tư và hỗ trợ xây dựng hệ thống thu gom – tái chế hiện đại.
- Hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Việc phối hợp giữa các bộ ngành, chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp là yếu tố then chốt giúp EPR đi vào thực tiễn, đồng thời nâng cao năng lực xuất khẩu của hàng hóa Việt Nam.
Việc thực thi EPR không chỉ giúp Việt Nam bảo vệ môi trường, mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường xuất khẩu sang Mỹ, EU và nhiều quốc gia phát triển khác. Với sự đồng hành của nhà nước và nỗ lực từ doanh nghiệp, EPR sẽ trở thành công cụ chiến lược để sản phẩm Việt đạt chuẩn quốc tế, nâng cao vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu.